All about climbing...
Title Posted by Replies Views Last reply    

Gevaar en Risiko

Eddy de Ouwe Rakker 12 3114 30-6-2014 23:05  

Last reply

Eddy de Ouwe Rakker
I used to climb
895 posts

18-6-2014
19:36

 

Gevaar en Risiko

Gevaar en risiko.

Het wordt een lange post, eerder een artikel.voor een tijdschrift
Laten we een vergelijking maken met de luchtvaart.
Vliegen is gevaarlijk het eindigt altijd tegen de grond. Het risiko is gebonden aan menselijke, technische en externe factoren die je kan beperken door een aantal procedures en controles in te voeren. Een aantal controles gebeuren door het vliegpersoneel voor het vertrek aan de hand van een checklist, sommige zoals weersomstandigheden, trafic, enz gebeuren in overleg met de controletoren. Ze worden ook gehanteerd tijdens de vlucht.
Een aantal punten zoals medische controles, vliegsimulaties, scholingstesten worden regelmatig en systhematisch uitgevoerd door onafhankelijke controleorganisaties. Na een ongeval gebeuren er analyses met eventuele bijbehorende aanpassingen om een verhoogde veiligheid te garanderen.
Hierbij gaan dan commerciêle, geopolitieke, maar ook psychologische, ecologische en pseudo-wetenschappelijke belangen een rol spelen. Ooit gehoord van de oranje blackbox ? Het lijkt wel "blacky" de "witte" poedel van Urbanus.

En in de klimwereld ?
Op internet vind je een aantal van die checklijsten. Als je zoekt op "alpinisme checklist" heb je een aantal hits, maar als je zoekt op "zaalklimmen checklist" is de situatie reeds anders. En dit is dan het eerste probleem. De verenigingen, maar vooral de klimmers, moeten duidelijk een verschil maken tussen zaalklimmen, rotsklimmen, alpinisme met sneeuw en ijs en vooral lagere temperaturen en grotere hoogte, en hetgeen we expeditieklimmen noemen, meestal slechts een eufemisme voor alpinisme buiten europa. Laten we momenteel wandelingen en trektochten buiten bekijf laten.
Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat in dit kader het TOTAAL verschillende activiteiten zijn die dus een TOTAAL verschillende benadering vragen.
Welk is de gebruikelijke problematiek bij een rotsklimongeval ? Zijn er checklijsten ? Werd er een foutenanalyse opgesteld ? Worden er controles uitgevoerd. In sommige landen is dit gebruikelijk.
Verantwoordelijkheid is een complex geheel met verscheidene facetten zoals persoonlijke, juridische, morele, psychologische, pedagogische, religieuze, nationale, sportieve, culturele en vele andere aspecten. Verenigingen kunnen, indien ze hun neutraliteit garanderen, hierbij een belangrijke INFORMATIEROL spelen zonder hun verantwoordelijkheid te engageren door de nadruk te leggen op de persoonlijke genuanceerde verantwoordelijkheid van de klimmers. In een rapport moet je wel bij principieel controleerbare feiten blijven en dus geen opinies of tendenzen hanteren. En daar zit dus het probleem en de reden van deze post. Is je opinie over rotsklimmen dezelfde als over zaalklimmen ? Is je opinie om de rotsen op te trekken die met bulletproved loodzwaar materiaal of zo licht mogelijk ?
Een foutenanalyse publiceren heeft een persoonlijk impact. Bij een vliegtuigcrash de prijs van het vliegtuig, het inkomstenverlies en de kwaliteitsimpact voor de maatschappij, verlies aan bestellingen en controles bij de constructeur, de claims bij de verzekeringen en wat de passagiers betreft beperkt men zich tot het aantal ! Die afstandelijkheid ten opzichte van het persoonlijk leed is misschien een psychologische noodzakelijkheid bij het opstellen van een onpersoonlijke, zakelijke en strikte foutenanalyse.

In België hebben we op vrij korte termijn een vijftal zeer zware ongevallen gehad tijdens het rotsklimmen. Een ongeval in Freyr, twee in Yvoir, één in Beez telkens op de standplaatsen, één in Dave waar al jaren geluld wordt over het terugplaatsen van een haak op zijn oorspronkelijke plaats (is ondertussen gebeurd). Welk zijn gemeenschappelijke punten zonder persoonlijke details te vermelden. Wat kunnen we doen om het risiko te verminderen ?
In het verleden, tijdens de jaren zestig gebeurden ook een reeks ongevallen, aan de basis lagen bijna steeds klimmers van dezelfde verenigingen die de rotsen kwamen verkennen. Bij de Belgishe Alpenclub, sterk romaans getint, waren er de de stages in les Houches en daarna de cursussen die ik toen heb opgestart met de hulp van het BLOSO waar de verschillende verenigingen werden uitgenodigd. Het waren broeikasten, vooral tijdens de lessen evacuatie, voor nieuwe technieken die werden uitgewerkt en getest met de medewerking van de meest vooraanstaande klimmers. Een paar voorbeelden : het systhematisch gebruik van een helm, lendenzekering of een acht in plaats van schouderzekering, dubbele zekeringen bij oefeningen, het gebruik van de halve mastworp en dynamische zekeringstechnieken, lendengordels met zitting in de plaats van of gecombineerd met borstgordel, enz. Ook technieken werden aangepast. Het maken van twee zelfzekeringen logisch als met dubbeltouw werd geklommen in plaats van het enkele touw. Regelbare mastworp voor de zelfzekeringen, takeltechnieken, aangepaste knopen en klemknopen, enz. Eind jaren zeventig klom bijna iedereen op die wijze.
Mijn verbazing was dan ook groot een decenia geleden dat een aantal basisprincipes niet meer of zelden in gebruik waren. Het probleem is dat je geloofwaardigheid gebonden is aan ongevallen en incidenten. Mijn overjarig gezwets hierover wordt door sommigen geamuseerd gevolgd, anderen voelen zich na talrijke incidenten geïrriteerd, omdat ze onrechtstreeks hun persoonlijke morele verantwoordelijkheid geviseerd voelen.
Waarom hierrond een discutie op gang brengen in het nederlands via internet.
De reden is eenvoudig. Mijn bevindingen zijn na een achttal jaar dagelijkse observatie van de klimtechnieken in Dave dat men langs nederlandstalige kant meer openstaat om hierover openlijk te discuteren. (Ik klim sinds 1960 !).
Het zaalklimmen volgde daar ook een meer onafhankelijke evolutie. Bovendien geeft een post op internet de kans andere meningen te uiten en te wijzigen en de verantwoordelijkheid van de oorspronkelijke tekst te delen en te nuanceren wat via een stroef artikel in een tijdschrift onmogelijk is.

De oorzaak die men meestal opgeeft bij de recente ongevallen is onaandachtzaamheid ... maar in hoever heeft dit als oorzaak de opleiding, vooral als je pedagogisch hierin het impact van ex-militairen ziet. Bij het leger wordt inderdaad elke morele persoonlijke verantwoordelijkheid onderdrukt en kan het gezag onder geen enkele voorwaarde in vraag worden gesteld, erger het wordt gebruikt in evaluatieschemas. Het is slechts sinds zeer kort dat bij voorbeeld dubbele zekeringen tijdens oefeningen, worden opgelegd. Anderzijds zien we op technisch niveau dat bedrijven zich vooral toeleggen op de erkenning van standaarden en verplichtingen die hun een praktisch monopolie geven bij de verkoop van materiaal. Het is evident dat juridisch niemand het aandurft de persoonlijke onaandachtzaamheid in vraag te stellen ten opzichte van deze genormaliseerde directieven.

Als voorbeeld : Een gemeente heeft bijna al de verkeers-waarschuwingsborden weggehaald. Die borden geven inderdaad een vals gevoel van veiligheid, ondergraven de persoonlijke verantwoordelijkheid en accentueren een aggressieve beslissingsneming, maar hoe gaat de rechter beslissen als een voorrangsbord afwezig is ?

Praktisch kunnen dus de verenigingen en de klimmers onderling een aantal technische afspraken maken, maar globaal moet men de benadering van het rotsklimmen continu in vraag stellen en dit is niet een technisch maar een
pedagogisch probleem.

Een paar voorbeelden van aangehaalde te bediscuteerbare punten en bevindingen :
1.Rotsklimmen heeft niets te maken met zaalklimmen. De approach is
verschillend, het materiaal, de tecnische standaarden van het materiaal, de omgeving, enz.
2.Er zijn problemen bij de plaatsbepaling tijdens het verwittigen van
de hulpdiensten. Ik heb de 112-hulpdiensten gecontacteerd. Langs de autobanen zijn er telefoonbakens (die meestal niet meer werken, iedereen heeft nu toch een GSM) maar die hebben een identificatienummer. Het idee is de verschillende plaatsen waar hulpverlening langs de rotsen nodig zou kunnen zijn een identificatienummer te geven en er een plakaat aan te brengen. Verder de procedure op het 112-PEREX centrum te documenteren. Als voorbeeld DAVE. Op de vuilbak heb ik al geschilderd (idee van de bergpallieters !) SECOURS-112, Parking, N947 km4,3. Maar in de database van de hulpdiensten kan men zoeken op alpinisme, escalade, Dave, Néviau heeft men het adres, gemeente, straatnaam, GPS-coordinaten van de parking, hoe men boven het massief geraakt langs het bovenliggend hospitaal, enz. Als men de ambulance vraagt wordt ook de SMUR automatisch verwittigd om dokters ter plaatse te sturen, enz.
3.Er wordt geklommen met enkel touw. Hierop maken de klimmers één
zelfzekering. Vroeger met dubbeltouw was het gebruikelijk op elk touw een zelfzekering te maken . Het gebruik van een vaste onafhankelijke bijkomende zelfzekering op de gordel, met een andere kleur, een andere mousketon, enz moet men aanmoedigen (slide). Was ook weer een idee van een paar bergpallieters ...
4.Op de standplaatsen zouden minsten twee haken op lendenhoogte moeten
geplaatst worden voor de zelfzekeringen en een terugslaghaak binnen handbereik voor de zekeringen erboven.
5.Routes definiëren als normaal als de afstand tussen de haken
minder dan 4m is, Geëngageerd als het 5 meter is en avontuurlijk als men nuts of touwlussen kan/mag/moet gebruiken is absurd ! Alle routes in de rotsen zijn avontuurlijk ...
6.Gemetronomiseerde behaking (elke x meter een haak) met vallen MAG en
MOET om de limieten te verplaatsen geeft een vals gevoel van veiligheid en verwaarlozing van de basisveiligheidsprincipes noodzekelijk op rots, vooral in de gemakkelijke beklimmingen.
7.Intelligente en traditionele behaking met haken onder de plaatsen
waar men NIET mag vallen vermindert uiteindelijk het risiko op ongevallen.
8.De oorspronkelijke behaking, eventueel aangevuld door haken
aangevuld aan de hand van incidenten, geeft meer garantie op het gebied van veiligheid.
9.In de zalen en voor klimmuren is het duidelijk dat de uitbater
kwalitatief verantwoordelijk is voor het materiaal. Op de rotsen blijft het de individuele klimmer.
10.Een paar gepubliceerde teksten over equipering door CAB proberen
de individuele verantwoordelijkheid van de klimmers en uiteraard de
verenigingen te verplaatsen naar de équipeerders.
11.In de massieven waar het mogelijk is moeten zeker de gemakkelijke
routes uitgeklommen worden. De recente ongevallen bewijzen dat de handelingen op de standplaatsen het meest risico-inhoudend zijn. Bovendien kunnen meer klimmers tegelijkertijd in de route klimmen, worden geen touwen op andere klimmers gegooid, is de kans op touwbeschadiging veel kleiner. De wederzijdse controle is veel groter. Minder problemen bij het plattrappen van beschermde planten, enz..
12.Hulpmateriaal zoals nuts, prussik, enz moeten behoren tot het
standaardmateriaal.
13.Setjes : Aangepaste lengte in de eerste haak ofwel een enkele
mousketon of een zeer kort setje.
14.De standaardbehaking (brochen) waarbij slechts één mousketon kan
ingepikt worden geven dikwijls problemen vooral op standplaatsen.
15.De naklimmer-zekeraar moet zich inbinden (controle door kopklimmer)
voor de kopklimmer vertrekt.
16.De european death knot EDK ! gewone of volle vuistknoop knoop -
hoog tijd dat die uit de boekjes verdwijnt vooral voor prussiktouwtjes - eventueel vermelden in welke specifieke omstandigheden die nuttig is, maar dat is zo voor al de knopen ! Die boekjes verbranden en de knoeiers die dat als standaard propageren uit de verenigingen gooien !!! En die verenigingen uit UIAA.
17.Helm onder de rotsen en tijdens het klimmen.
18.Accent leggen op individuele verantwoordelijkheid en wederzijdse
controles
19.Aangepaste acht gebruiken, idem voor gri-gris enz die aangepast
moeten zijn aan de touwdikte en kwaliteit.
20.Alleen routes klimmen die duidelijk binnen het technisch bereik
liggen, de zekeringen situeren, ze eerst naklimmen ...
21.Altijd GSM binnen bereik houden.
22.Magnesiumpoeder enz alleen om de handen te drogen niet op de
rotsen.
23.De klimbeperkingen geldig op bepaalde massieven moeten vooral
opgevolgd worden tijdens klimscholen.
24.De grigri of het zekeringstoestel altijd op het touw laten zitten
totdat je klaar bent om te vertrekken.
25. Je als naklimmer onmiddellijk inbinden voordat de kopklimmer vertrekt, nakijken of die wel goed is ingebonden en zijn materiaal heeft geschikt, vragen of alles ok is en je mag vertrekken antwoorden.


Ik ga er mee stoppen maar de bedoeling is dus verschillende meningen te toetsen of te bevestigen ...






 

 

Harald Swen
addict
430 posts
Beta male

19-6-2014
11:34

 

Hallo Eddy,

Ik reageer omdat ik toevallig net bezig ben met een presentatie over veiligheid in alpien terrein.

Je constateert dat het qua veiligheid beter kan. Met veel van je punten ben ik het eens, een aantal niet, maar dat is bijzaak en o.a. een gevolg van het verschil in leeftijd en instelling t.o.v. de sport.

Veiligheidscultuur
Wat ik zelf constateer is dat klimmers een rare veiligheidscultuur kennen. Natuurlijk is het spectrum breed, van hen die sterk gericht zijn op materiaal en techniek maar eigenlijk niet durven te klimmen (de befaamde Nederlandse reddingstechniek-guru's), tot anderen die noch van de hoed noch van de rand weten en zonder nadenken headfirst een route induiken.

Het vreemde is dat er bijna geen klimmers zijn die analytisch naar hun sport en de bijbehorende risico's kijken. Definieer de risicofactoren voor je specifieke activiteit en reduceer die. Ga hierbij planmatig, maar ook pragmatisch te werk. Op die manier kun je een groot deel van de risico's ontwijken. Bijna niemand die zo de sport benaderd.

Risicomanagement
Een goed voorbeeld van zo'n methode die WEL in de bergsport is geïntroduceerd is de 3x3 methode om het risico op een lawineongeval te verminderen. Dit is een eenvoudige, pragmatische en analytische vorm van risicomanagement waarbij alle factoren die bij [de vermijding van] een lawineongeval relevant zijn de revue passeren. Houd je je aan deze methode [mits je in staat bent alle benodigde info te vergaren] dan reduceer je het risico op een lawine tot een verwaarloosbaar cijfer.

Ik zou graag zien dat binnen de klimsport een aantal dingen zouden gebeuren:
- klimmers staan meer open voor de mogelijkheid dat ze zelf fouten maken - en ze lezen over andermans fouten zodat ze die niet zelf gaan maken.
- waar mogelijk planmatig te werk gaan om veelvoorkomende fouten te vermijden. Bijv. 3x3 lawine, vaste methoden voor standplaatsbouw (http://www.nkbv.nl/kenniscentrum/document/Standplaatsbouw+in+rots+en+ijs/101), Vaste procedures gebruiken bij abseilen (http://www.nkbv.nl/kenniscentrum/document/Abseilen+-+tips+en+trucs/109, Check?Check! voor je begint met klimmen (http://www.nkbv.nl/kenniscentrum/document/Campagne+Veilig+Sportklimmen/133).
- De factor mens meer gewicht toekennen dan de factor materiaal of techniek. Ervaring en instelling zijn bepalend!

Apropos je opmerking over [gebrek aan] verkeersborden: Lees hier meer over Monderman/Shared-space: https://worksthatwork.com/1/shared-space

groeten, Harald

 

 

jaapi
daily client
185 posts
Climbing is not about holding on, it's about letting go...

20-6-2014
01:32

 

@ harald: dat vind ik wel een vreemde stelling... de meeste klimmers die ik ken denken wel degelijk na over hun sport en de risico's die erbij komen. Lijkt me ook maar normaal... anders zouden er dagelijks ongelukken gebeuren ipv 'enkele' ...

ik ben wel akkoord met je '3x3 stelling' ... dat is idd een heel goede methode. zo een soort 'check' methode zou niet slecht zijn. Nu, ik denk dat de meesten dat sowieso wel doen... bv op een relais ombouwen en dan even kijken of:
- knoop goed is
- touw door maillon gaat
- geen andere knopen meer in het touw zitten
voor je blok roept naar beneden...

waar ik dan weer tegen ben zijn gestandardiseerde methodes om iets te doen. ik bedoel: 1 standaard methode voor een relais, 1 standaardmethode om om te bouwen, 1 standaard methode voor rappel... en dat om 2 redenen

- elke situatie is anders en kan vragen om andere technieken... hoe meer technieken je kent, hoe meer opties je hebt om de meest geschikte te kiezen

- zo een standaard zorgt voor routine en door teveel routine wordt je onaandachtzaam en dat verhoogt dan weer de kans op ongelukken... bijna alle ongelukken die ik geweten heb en die te wijten waren aan onaandachtzaamheid, zijn gebeurd bij heel ervaren en vaak heel goede klimmers...

 

 

bartcockx
daily client
76 posts

20-6-2014
10:45

 

Waar vooral werk van gemaakt moet worden is partnercontrole. Iedereen maakt fouten , dus ik check mijn partner en ik wil dat hij dat bij mij doet, want vroeg of laat maak ik zelf een fout, hoeveel cursussen ik ook gevolgd heb. De procedures rond vliegen die Eddy aanhaalt zijn een mooi voorbeeld van het voorkomen van ongevallen door een veiligheidsmoment in te bouwen. Dit is in een werkomgeving al volledig ingeburgerd.
De ontkenning die ik bij zeer veel klimmers zie vind ik gevaarlijk. Dit komt -denk ik- omdat men denkt dat het controleren van je klimmaatje neerkomt op een gebrek aan vertrouwen. Terwijl het maken van fouten juist een menselijk karaktertrekje is waar we op voorbereid moeten zijn.
Verder vindt ik het spijtig dat ongevallen nog te veel worden doodgezwegen uit respect voor de betrokkenen (waarvoor uiteraard alle begrip) maar op die manier mis je toch een belangrijke wakeup-call naar de hele klimgemeenschap en een kans waar iedereen van kan bijleren.

 

 

Rudi Frankinouille
I used to climb
524 posts
Ik heb laagtevrees...

20-6-2014
16:24

www
 

ongevallenstatistiek

Een transparanter beleid naar ongevallen en risico in de bergsport (boekje Pit Schubert aanrader) idd en het correct doorvoeren en afficheren van ongevallenstatistiek zou de klimgemeenschap kunnen helpen.

Iets in deze aard?http://www.dopinglijn.be/fileadmin/media/cijfers_stats/2014_Q1.pdf

 

 

Geza TOTH
I used to climb
968 posts
Alpi-Secourist + Wilderness First Responder

21-6-2014
12:48

www
 

Als men eens verder kijkt dan zijn eigen voortuin en eens googeld, zou men kunnen vaststellen dat dat in andere landen reeds lang gebeurd.
Voor diegenen die tegen het Duits en Frans zijn is er ook iets in het nederlands. (wat voor anderen ook niet goed zal zijn)
Een mooi voorbeeld is bij onze noorderburen met hun ongevallen site : http://www.klimongevallen.nl/

en voor echte statistieken kan men terecht bij het DAV : http://www.alpenverein.de/bergsport/sicherheit/bergunfallstatistik/dav-bergunfallstatistik-2012_aid_13110.html

bij de zwitsers : http://www.sac-cas.ch/unterwegs/sicherheit/bergnotfallstatistik.html

veel leesplezier

 

 

Merlijn Meens
noob
6 posts

21-6-2014
18:19

 

Goddammit Eddy....

Stop toch eens met dat kansloze gezeur over veiligheid zoals het vroeger was! Adviezen als: 'eerst naklimmen' of 'Hulpmateriaal zoals nuts, prussik, enz moeten behoren tot het
standaardmateriaal.' zijn gewoon echt niet meer van deze tijd!

Merlijn

 

 

Kees Breek
addict
278 posts

23-6-2014
00:33

 

@jaapi, het klopt dat veel klimmers wel enige aandacht voor veiligheid hebben, maar veel te weinig. Als klimmers daadwerkelijk zo met hun veiligheid bezig zijn; hoe kan het dan dat volstrekt onbetrouwbare zekeringen in routes blijven zitten terwijl die routes regelmatige beklommen worden? Ik heb niet het idee dat veel klimmers bewust dat risico nemen, maar vaak gemakzuchtig denken het gaat al jaren goed, het zal deze keer ook wel goed gaan. Al die vaste setjes in daken zijn vaak zeer dubieus, maar zelden zie je iemand dat probleem ondervangen door eigen setjes/slinges ernaast te hangen. Ok in België zie je dat minder vaak, maar ik heb niet het idee dat er anders gedacht wordt. Ik hoorde in een Belgisch klimgebied een keer de opmerking: Hoe zo moet je je druk maken om de betrouwbaarheid van die haak, er hangt toch een setje in. Dat lijkt me redelijk illustratief.

 

 

jaapi
daily client
185 posts
Climbing is not about holding on, it's about letting go...

23-6-2014
02:05

 

@keesbreek: mja, je hebt misschien wel een punt. De klimwereld is groot en uiteindelijk kom je meestal 'je eigen subwereldje' tegen. Misschien heb ik geluk met 'mijn subwereldje'

Over het in vraag stellen van haken... als je dat systematisch moet doen, dan klim je toch niet meer op je gemak? Als de haak 'er goed uitziet' en niet loszit ofzo... sja, dan moet je maar vertrouwen dat het goed is zeker. Ik zou niet weten wat je meer kan doen. Buiten misschien druk zetten op de federatie om hun massieven deftig te onderhouden (incl. deftige relais met 2 haken en een ketting)!

Ivm vaste setjes: dat is idd een probleem en er zijn al ongelukken mee gebeurd. Maar ik heb ook de indruk dat daar meer en meer awareness rond is. Alleen... meestal hangen die dingen daar voor een reden eh. Zelf setjes gaan hangen betekend meestal dat je ze kwijt bent of dat je de rest van je klimdag bezig bent met ze te recupereren. Maar goed, doodvallen omdat je touw het begeeft is ook geen optie... dus setjes zeker checken op scherpe randen en slijtage van de slings is de boodschap.

@ Eddy: sorry, maar ik moet Merlijn hier wel in volgen...

Je adviesen komen uit een tijd dat er vooral 'alpine' geklommen werd. In België zijn de meeste massieven veel beter geschikt als sportklimgebieden. Imo zijn de technieken die daarbij gebruikt worden veel eenvoudiger en veiliger. Een voorklimmer die zich laat zakken en dan idealiter een 2e voorklimmer of anders een toproper. Een minimum aan handelingen en een minimum aan gevaarlijke situaties!
Stand bouwen, naklimmen, met 2 op stand, uitklimmen en wandelen or worse rapellen is imo veel moeilijker, gevaarlijker voor zowel klimmers als omstaanders (stenen die vallen, cf Freyr op een mooi weekend in de lente) en er zijn veel meer handelingen voor nodig die het risico op fouten serieus verhogen.
En er gaan altijd fouten gebeuren. Dat is nu eenmaal menselijk.

En routes eerst naklimmen enzo... pfff ... hoe kan je nu deftig leren klimmen als je nooit iets probeert. Avue klimmen en durven vallen is juist nodig imo.

Ik moet wel toegeven dat ik beginnende voorklimmers veel liever bezig zie in 6a of 6b ergens op een plaat dan in 4b of 5a... vallen in die lagere niveaus is idd vaak geen optie wegens heel ver behaakt (klassiek) en overal ledgekes en punten enzo om je benen op te breken. Dan kan je beter op een mooie plaat een paar niveaus hoger gaan proberen... daar is vallen meestal geen probleem.
En ik heb het jammer genoeg zien gebeuren... een meisje met voldoende technische bagage om eens een leuke 6a te proberen (ze zou wslk wel afzien, maar goed). Maar ja, dat was boven haar 'niveau' en dus wou ze liever een 5a proberen. De route die ze voor ogen had bleek een klassieker te zijn. Een barst/diedre, glad geklommen en ver 'klassiek' behaakt... uiteraard gevallen, knie echt serieus bezeerd en schrik gepakt. Niet meer geklommen die dag...

 

 

Eddy de Ouwe Rakker
I used to climb
895 posts

26-6-2014
15:04

 

Het toffe is dat inhoudelijk de meeste posten voorstellen hebben. Ik had maar gewoon een lijst gemaakt van hetgeen ik hoor in Dave van de klimmers en bepaalde zaken die ikzelf verdedig. In Freyr kom ik nog uiterst zelden en alleen om de een of andere vriend te zekeren. Hetgeen me daar vooral opvalt is dat de rots in de oude routes werkelijk spekglad is geworden en dat het grootste deel van de vroegere grepen kapot of verdwenen zijn. Vandaag is een route zoals de super-vol-au-vent al iets om me continu te takelen. Logisch dat je in sommige klassiekers dus geen kat meer ziet, zelfs met een haak om de twee meter. Aan de andere kant ken ik Marc Debaeke reeds sinds lange tijd. Als werknemer bij de CAB is hij verzekerd, is hij constant in contact met de klimmers in Freyr, heeft de kennis en het materiaal en kan hij principieel initiatief nemen. Als ik toevallig daar eens onder de rotsen loop zie ik ook de problemen, net zoals in Dave, Yvoir of elders. Wandelaars en klimmers die samentroepen onder de rots zoals aan de pape en een bende cursisten van een avonturengroep die daarboven rappelen en moulinettes instaleren. Ooit deed een klimmer een steen vallen op het hoofd van een toerist. Ik maakte de zoveelste expertise voor de verzekering. De rechtbank volgde mijn argumentatie - De toerist moest zich niet onder de rots bevinden. Maar hoe zou dat vandaag aflopen ? Wat doe je daar aan ?
In Freyr hebben de rotsen van de massieven een verschillende samenstelling, je hebt er de formatie van de Molignée, Leffe, Waulsort. In Dave heb je tournésienne et viséenne dolomiet-rots met in het links massief en rechts van de bivouacschouw een sterke verbrokkeling met talrijke spleten, één van de weinige plaatsen in België die het werken met nuts in de hand werken. Bovendien is de rots veel minder onderheving aan slijtage. Blijft de nabijheid van Namen en de grote steden die een impact hebben op de frequentie, het soort klimmers en druk door commerciële groepen.

Het andere toffe is dat de replieken komen van mensen zoals Harald, Jaapi, Bart, Rudi, Geza, Kees, ... Het bewijs dat een aantal klimmers begaan zijn met de veiligheid maar vooral ook proberen het beslissingsnameproces te documenteren en te argumenteren. Maar waarschijnlijk zijn het ook goede lesgevers.

Zelfs het commentaar van Merlijn stemt tot nadenken. De instelling tijdens een opleiding is inderdaad verschillend ten opzichte van die van een route-consument. Wat die nuts betreft het is duidelijk dat dit in de gemakkelijk routes in Dave een duidelijke aanwijzing moet zijn dat de verantwoordelijkheid volledig bij de klimmer berust zelfs met een haak om de meter zijn die gevaarlijk, en daar vaste touwen hangen zoals in een belgische klimhal is geen optie en bovendien door het langere touw en de grotere elasticiteit verhoogt dit de lengte van een val met een paar meter wat ook geen aanrader is. Het aantal haken geeft er bovendien een gevoel van valse veiligheid. Zelfs gehoord dat in de sportwinkels de setjes per tien worden verkocht en met een haak om de twee meter er dus om de twintig meter een moulinetterelais moet geinstalleerd worden !

Het probleem is ook dat daar vooral beginnende klimmers, zonder ervaring, bezig zijn en die doe je beter eerst naklimmen totdat die zich veilig voelen voordat je die à vue in een route stuurt. Iets meer dan een jaar geleden, tijdens een cursus, moest een meisje (zaalklimster ?) voor het eerst een gemakkelijke route op kop klimmen, waar je in die omstandigheden best weg blijft. Mijn vroeger gemetste haak onder de pas hebben ze daar weggehaald en een broche erboven geplaatst. Ik presenteer een nut die je perfect op de plaats van de oude haak kunt plaatsen. De begeleider weigert die ... en het meisje maakt een zware val en wordt vrij zwaar gekwetst. Ik lig daar wakker van en voel me moreel betrokken bij trouwens elk ongeval en ervaar het als een pedagogisch probleem rond de klimactiviteiten Ik wordt dus oud.
Bij CAB als je over de behaking begint krijg je onmiddellijk een aantal aanmerkingen op je neus (zie ook de artikelen in hun tijdschrift). Dave is werkelijk het schoolvoorbeeld hoe het niet moet waardoor ik inderdaad een zagevent ben geworden telkens ik vraag sommige haken terug op de oude plaatsen te zetten onder de incidentrijke passen maar dat is een andere topic waar mij het zwijgen is voor opgelegd omdat een paar personen hiarachisch geen tegenspraak dulden. Gelukkig blijft internet ...
Daarom is de site klimongevallen uit Nederland, die Geza aanhaald, echt relevant omdat daar de omstandigheden vermeld worden en Geza in het kader van evacuatie-cursussen juist daarop terecht het accent wil leggen om dat soort incidenten te vermijden. Geza kent ook vrij goed de situatie in walonië. We moeten een onderscheid maken tussen incidenten, waar de rotsmandatarissen een belangrijke rol in kunnen spelen, en accidenten (ongevallen). Bij het KBF constateer ik dat daar wel degelijk over nagedacht wordt. Koen Houchecorne, maar dat is dus weer een oude klimrat contacteert dan gewoonlijk een paar geoefende klimmers, vraagt hun advies, discuteert daarover en gezamelijk nemen ze actie. Zo hoort het. Als voorbeeld, onlangs zijn ze nog een haak (een paar centimeters) gaan verplaatsen in Mozet omdat de mousketon bij het inpikken problemen kon geven.
De andere klimstatistieken zoals DAV, enz ? Of moet ik dan schrijven : statistieken zijn zoals bikinis, ze geven ideeên maar verstoppen het essentiële. Als voorbeeld : Volgens die statistieken is klimmen op de rotsen met een vrouw in februari in Zeeland het veiligst ... die zijn erg interessant bij subsidieaanvragen. Daarachter zitten natuurlijk ook de technische détails, maar als je die niet kent is het beleid minder geloofwaardig.

De samenvatting van Harald is knap en ik kijk uit naar de volledige tekst. Spijtig dat ik niet onmiddellijk gezichten op namen kan zetten (ik wordt inderdaad oud) maar eens horen wat hij verteld is zeker instructief. Ik heb cursus system-disaster and recovery cursussen in de informatica gegeven en het was opvallend hoe cultureel dat gebonden was en dat vooral de nederlanders duidelijk vatbaar waren voor veiligheidscultuur en risicomanagement, op andere plaatsen was het dikwijls oenologie.

De check-methodes samen met de flexibiliteit die jaapi verdedigt zouden inderdaad tot het intuitief standaard vragenpatroon moeten behoren en niet alleen een theoretisch gegeven tijdens cursussen. Dit is dus ook een pedagogisch gegeven. Het is storend goede klimmers of een lesgever te zien zonder helm en cursisten die verplicht worden een helm te dragen. Het aantal ongevallen door onaandachtzaamheid bij goede klimmers ligt effectief ook hoger maar is dat niet omdat die meer klimmen met hun ervaring het moeilijk is te schrijven dat ze een fout, zoals de knoeiers, maakten.

Hetgeen me bij jaapi opvalt is ook het aanhalen van een gekend gegeven : klimmen is voor stoere voorzichtige jongens degenen die een ongeval hebben gehad zie je toch niet meer, zitten ergens in een rolstoel, en zijn dus geen referentie meer. Inderdaad een discussie tussen jonge actuele klimmers geeft een ander beeld dan als ik samen met oude ratten ben. Dan zijn we inderdaad de overlevenden. Dan zijn de stoere klimverhalen meestal weemoedig die van de verongelukte vrienden en hebben we weinig actuele klimervaringen om iets anders zinnigs te kunnen vertellen. Hooguit hebben we een pak meer geluk gehad en beginnen dat te beseffen. Misschien remmen we dan het jong enthousiasme af maar het is voor mij moeilijk afstandelijk te blijven als ik gevaarlijke situaties constateer.

Tof ook dat hij schrijft liever beginners bezig te zien in moeilijke routes met veel haken. Dat is dus niet veranderd ! Mijn eerste route in Freyr was de feu-sacré, dat werd toen nooit geklommen, een honderdtal pied-mains op golookes. Fysiek en dus weinig gevaarlijk.

Vroeger vormden de meeste klimmers in Freyr een coherente groep, waren er s avonds boeiende discuties en uitwisselingen van ideeën, er was een confrontatie tussen verschillende strekkingen en gewoonlijk een concensus over de acties die werden ondernomen. Vooral in de andere massieven komen de meeste belgische sub-groep klimmers s morgens met de auto en s avonds zijn ze terug naar huis. Misschien zijn het juist daarom de nederlanders, die tijdens het weekeinde blijven, degenen die het meest gevoelig zijn voor dit soort discutie en het meest begrip tonen bij bepaalde restricties rond de mannier van klimmen. De pitonoorlog in 1968 kwam er omdat de commitards vanuit hun zetel hun wetten wilden opleggen rond bij voorbeeld de behaking, dat is blijkbaar terug actueel, zie de artikels op de site van CAB. Waarschijnlijk is dus de tijd opnieuw rijp om eens een raad der wijzen te organiseren. Ik weet dat NKBV, KBF hiervoor te vinden zouden zijn.
Harald, Jaapi, Bart, Rudi, Geza, Kees, Merlijn ... als jullie er in lukken eens zoiets organiseren betaal ik jullie een cécémel (of een pint).



 

 

Guido
moderator
5726 posts
Guido Blanchaert

30-6-2014
16:49

www
 

Wat ik er uit haal

Eddy schreef: "De oorzaak die men meestal opgeeft bij de recente ongevallen is onaandachtzaamheid ... "

Zelf al ondervonden en verleden week maakte men mij attent dat er ergens vergeten was te lijmen...

Mensen maken fouten en bij het klimmen kan dit zwaar afgestraft worden.

Bij de klimscholing voor elke discipline van indoor tot hoog alpine moet men daar genoeg aandacht aan besteden.

En inderdaad: wij kunnen wat leren van onze noorderburen.

 

 

Harald Swen
addict
430 posts
Beta male

30-6-2014
23:05

 

Een kort antwoord vanaf vakantieadres:
@Jaapi's eerste post: ik ben de laatste die vaste technieken/methoden/etc zal bevoorwoorden. Ik ben wel voor het vast houden aan procedures of simpele standaard checks. Zoals wanneer je de straat oversteekt: kijk links, kijk rechts en kijk links - dan pas oversteken. Dit soort simpele checks op een aantal punten in de klimsport kunnen fors helpen.

Veiligheid in klim- en bergsport is m'n job en m'n hobby. Ik heb er redelijk zicht op en vergelijk regelmatig met (de beoefenaars van) andere sporten.

De OAV heeft enkele maanden geleden het statement gemaakt het aantal doden in de bergsport (brede zin) te willen halveren. Een goed voornemen en zeker haalbaar. De uitwerking hiervan moet echter nog komen. Ik ben benieuwd. Denk dat het zonder problemen mogelijk is de ongevallen te halveren.

Wat betreft klimongevallen.nl: ik heb de site opgezet en ben moderator. Ben alleen teleurgesteld hoe weinig er hier gemeld wordt. Zelfs wanneer ik er van een incident hoor en mensen vraag een melding te doen, dan gebeurt het meestal niet.

Iets anders: de inhoud van een klim- en met name een bergsportcursus gaat grotendeels over inbind-, zeker- en spleetreddingtechnieken. Maar da's met name bij bergsportcursussen niet waar het om zou moeten gaan. Risico(h)erkenning, human factors, terreinherkenning, weerherkenning, en het trainen van het nemen van (groeps)beslissingen is wat voor 75% geoefend moet worden.

Anyway, klimze en check?check!